تفاوت تجهیزات پسیو با اکتیو در شبکه چیست؟
در شبکههای کامپیوتری، دو دسته اصلی تجهیزات و خدمات وجود دارد: پسیو (Passive) و اکتیو (Active). این دو دسته معمولاً در نحوه عملکرد و کاربردشان با یکدیگر تفاوتهایی دارند:
تجهیزات و خدمات پسیو:
تجهیزات پسیو به تجهیزاتی گفته میشود که برای کارکردن به برق مستقیم نیاز ندارند و در تولید یا تقویت سیگنالهای شبکه نقشی ندارند. اما خدمات پسیو به فعالیتهایی اطلاق میشود که برای ایجاد زیرساختهای شبکه انجام میشوند و شامل پیکربندی تجهیزات نمیشوند. نمونههایی از تجهیزات پسیو عبارتند از: کابلها، پچ کوردها، داکتها، ترانکینگها، پریزها و کیستونها.
خدمات پسیو نیز شامل طراحی نقشه شبکه، نصب تجهیزات، کابلکشی، نصب داکت و ترانکینگ، نصب پریز و کیستون، آمادهسازی اتاق سرور، نصب دوربین مداربسته و سنسورهای هوشمندسازی است.
تجهیزات و خدمات اکتیو:
تجهیزات اکتیو به تجهیزاتی گفته میشود که برای کارکردن به منبع تغذیه نیاز دارند و در تولید، تقویت و مدیریت سیگنالهای شبکه نقش دارند. خدمات اکتیو نیز به فعالیتهایی اطلاق میشود که شامل پیکربندی و مدیریت تجهیزات اکتیو میشوند.
نمونههایی از تجهیزات اکتیو عبارتند از: سوییچها، روترها، مودمها و دستگاههای تقویتکننده سیگنال. خدمات اکتیو نیز شامل پیکربندی تجهیزات، مدیریت شبکه و نظارت بر عملکرد شبکه است.
به طور خلاصه، تجهیزات و خدمات پسیو بخشهای غیرفعال شبکه هستند که بدون نیاز به برق کار میکنند و در انتقال دادهها نقش دارند، در حالی که تجهیزات و خدمات اکتیو بخشهای فعال شبکه هستند که نیاز به برق دارند و در پردازش و مدیریت دادهها نقش دارند. هر دو دسته برای عملکرد صحیح و کارآمد یک شبکه ضروری هستند.
در این بخش، به تعریف و معرفی تجهیزات پسیو شبکه میپردازیم. تجهیزات پسیو، نقشی در تولید یا تقویت جریان الکتریکی ندارند و تنها وظیفهشان هدایت جریانهایی است که توسط تجهیزات اکتیو تولید میشوند. اگرچه تجهیزات پسیو به ظاهر در عملکرد شبکه دیده نمیشوند و اغلب درون سایر تجهیزات قرار دارند، اما نقش حیاتی در پایداری و کارایی شبکه دارند و بدون آنها، راهاندازی شبکه ممکن نیست. تجهیزات پسیو شبکه بخش بزرگی از بازار تجهیزات شبکه را تشکیل میدهند. در ادامه، به بررسی مهمترین تجهیزات پسیو شبکه میپردازیم:
کابل شبکه (Network Cable): کابلهای شبکه، مانند رگهای خونی در بدن، نقش اساسی در انتقال دادهها و حفظ سلامت شبکه دارند. این کابلها بر اساس ظرفیت، قدرت، جنس روکش و سیمهای داخلی دستهبندی میشوند. کابلهای Cat6 و Cat5e برای نیازهای روزمره و کابلهای Cat7 و Cat8 برای مراکز دادههای بزرگ مناسب هستند. برندهای معتبری مانند لگراند و نگزنس در تولید و عرضه کابلهای شبکه فعالیت دارند و جزو محبوبترینها به شمار میروند.
بررسی تجهیزات پسیو شبکه و تفاوتهای آنها با تجهیزات اکتیو
رک (Rack): رکها محفظههایی با درب هستند که برای نگهداری تجهیزات شبکه استفاده میشوند. رکها به دو دسته دیواری و ایستاده تقسیم میشوند؛ رکهای دیواری برای فضاهای کوچکتر با تجهیزات کمتر و رکهای ایستاده برای مراکز بزرگتر با تعداد تجهیزات بیشتر مناسب هستند. برای انتخاب رک مناسب، باید به اندازه و تعداد تجهیزات شبکه توجه کرد.
داکت (Duct): داکتها، که معمولاً از جنس PVC هستند، برای مسیردهی کابلهای شبکه به کار میروند. برندهای مختلفی در بازار وجود دارند که داکتهای با کیفیت عرضه میکنند و در بهبود سازماندهی کابلها در شبکه مؤثر هستند.
ترانک و ترانکینگ (Trunking): ترانکینگها، مشابه داکتها، برای هدایت تعداد زیادی از کابلهای شبکه استفاده میشوند. این تجهیزات برای مواقعی که تعداد کابلها زیاد و ضخامت آنها بیشتر است، مناسب هستند و معمولاً قیمت بالاتری نسبت به داکتها دارند.
کیستون شبکه (Network Keystone): کیستونها اتصالدهندههای مادگی هستند که معمولاً روی پچ پنلها یا دیوار نصب میشوند و وظیفه اتصال بین تجهیزات شبکه را بر عهده دارند. انواع مختلفی از کیستونها با ویژگیها و کاربردهای خاص در بازار موجود هستند.
پچ پنل (Patch Panel): پچ پنلها قطعات مستطیلی شکلی هستند که دارای چندین پورت برای اتصال و مدیریت کابلهای ورودی و خروجی هستند. انتخاب پچ پنل مناسب بستگی به عوامل متعددی دارد که باید در هنگام خرید در نظر گرفته شوند. برندهای معتبری مانند لگراند و نگزنس در بازار وجود دارند که پچ پنلهای با کیفیت عرضه میکنند. انتخاب درست این تجهیزات برای کارایی و سازماندهی بهتر شبکه حیاتی است.
پچ کورد (Patch Cord): پچ کورد نوعی کابل است که در هر دو انتهای خود دارای کانکتورهایی برای اتصال دستگاههای الکترونیکی به یکدیگر است تا سیگنالها را منتقل کند. این کابلها برای شبکههای بزرگ یا در مواقعی که استفاده از سوکتهای شبکه ممکن نیست، به کار میروند. در بازار، پچ کوردهای مختلفی با ظرفیتهای گوناگون وجود دارند و انتخاب مناسب بستگی به نیازهای خاص شبکه دارد. برای مثال، پچ کورد Cat6 ممکن است برای مراکز داده بزرگ کافی نباشد و نیاز به پچ کوردی با قدرت بیشتر باشد. برندهای معتبری مانند لگراند و نگزنس در تولید پچ کوردهای با کیفیت شناخته شدهاند.
تعریف اکتیو در شبکه (Active Network):
در شبکهها، بخش اکتیو شامل تجهیزات و فعالیتهایی است که در تولید، تقویت و مدیریت سیگنالهای شبکه نقش دارند. تجهیزات اکتیو مانند سوییچها، روترها و مودمها، برای کارکرد به برق وصل میشوند و حضور آنها در شبکه برای جلوگیری از اختلالات و تسهیل عملکرد شبکه ضروری است. تجهیزات اکتیو به دو دسته تجهیزات و خدمات تقسیم میشوند، که هر دو برای عملکرد صحیح شبکه حیاتی هستند. تجهیزات اکتیو سیگنالهای الکترونیکی را تولید یا تقویت میکنند و خدمات اکتیو شامل پیکربندی و مدیریت این تجهیزات است. انتخاب درست تجهیزات و خدمات اکتیو برای بهینهسازی عملکرد شبکه بسیار مهم است.
تفاوتهای بین اکتیو و پسیو در شبکه تنها به تجهیزات محدود نمیشود، بلکه به فعالیتهایی که در سطح شبکه انجام میشوند نیز گسترش مییابد. خدمات اکتیو شبکه عمدتاً شامل فعالیتهای نرمافزاری و پیکربندی دستگاهها میشود. در اینجا به معرفی برخی از خدمات اکتیو شبکه میپردازیم:
– نصب سیستم عاملهای کلاینت و سرور: مانند Windows Server، که برای مدیریت منابع و خدمات شبکه استفاده میشود.
– نصب و راهاندازی نرمافزارهای تحت شبکه: مانند SQL Server، که برای مدیریت پایگاه دادهها در شبکههای بزرگ کاربرد دارد.
– تنظیمات و پیکربندی تجهیزات اکتیو شبکه: مانند روترها، مودمها و اکسس پوینتها، که برای اتصال و مدیریت ترافیک شبکه ضروری هستند.
– راهاندازی سرویسهای VOIP و سانترال: برای ارتباطات صوتی داخلی و بینالمللی از طریق شبکه.
– پیکربندی و تنظیمات کاربران: برای ایجاد حسابهای کاربری و تعیین دسترسیها.
– مدیریت پهنای باند: برای تخصیص منابع شبکه به صورت مؤثر.
– مدیریت حجم دانلود: برای کنترل میزان دادههایی که کاربران میتوانند دانلود کنند.
این خدمات برای حفظ کارایی، امنیت و پایداری شبکه حیاتی هستند و نقش مهمی در بهینهسازی عملکرد شبکه دارند. انتخاب و پیادهسازی درست این خدمات میتواند تأثیر قابل توجهی در کارایی کلی شبکه داشته باشد.
با درک مفهوم تجهیزات اکتیو و تفاوتهای آن با تجهیزات پسیو، در این بخش به معرفی مهمترین تجهیزات اکتیو شبکه میپردازیم. لازم به ذکر است که تجهیزات زیر تنها بخشی از تجهیزات اکتیو مورد نیاز برای یک شبکه هستند: